แหนแดง กรมวิชาการเกษตร

         

                                                                       แหนแดง (กรมวิชาการเกษตร)      

        พืชลอยน้ำขนาดเล็ก จำพวกเฟิร์น มักแตกสาขาแผ่คลุมผิวน้ำเป็นวงกว้าง ใบ ขนาดเล็ก 1 – 2 มม. ติดตามลำต้น ลักษณะเป็นแผ่นบางสองแผ่น แผ่นบนสีเขียว แผ่นล่างเป็นเยื่อบางสีชมพูอ่อน ซ้อนทับกันเรียงเป็นสองแถว ใบอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลแดง อับสปอร์ออกตามซอกใบ สีเขียวรูปไข่ขนาดเล็กพืชลอยน้ำขนาดเล็ก จำพวกเฟิน มักแตกสาขาแผ่คลุมผิวน้ำเป็นวงกว้าง ใบ ขนาดเล็ก 1 – 2 มม. ติดตามลำต้น ลักษณะเป็นแผ่นบางสองแผ่น แผ่นบนสีเขียว แผ่นล่างเป็นเยื่อบางสีชมพูอ่อน ซ้อนทับกันเรียงเป็นสองแถว ใบอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลแดง อับสปอร์ออกตามซอกใบ สีเขียวรูปไข่ขนาดเล็ก

         แหนแดง เหมาะสำหรับใช้เป็นปุ๋ยพืชสดในนาข้าว โดยการกว่านแหนแดงขณะที่ไถ ทำเทือกก่อนปักดำกล้าข่าว วิธีนี้ใช้แหนแดง ประมาณ 10-50 กิโกลกรัมต่อไร่ จากนั้นปล่อยให้แหนแดงเจริญเติบโตไปพร้อมข้าว หรืออาจใช้วิธีเพิ่มปริมาณให้เต็มพื้นที่แล้วไถกลบก่อนหว่านหรือปักดำ วิธีนี้จะต้องใช้แหนแดงประมาร100-300 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อความรวดเร็วในการเพิ่มปริมาณการใช้แหนแดง 

                   แหนแดง สามารถขยายพันธ์ุแบบไม่อาศัยเพศได้อย่างรวดเร็ว โดยแยกส่วนของลำต้นเป็นชิ้นเล็ก หรือเมื่อแหนแดงเจริญเติบโตได้เต็มที่กิ่งแขนงที่แก่จัดของมันจะมีสีเขียวเข้ม แล้วจึงเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลจากนั้นก็จะขาดออกมาเป็นต้นใหม่ การขยายพันธุ์ของแหนแดงเป็นสองเท่าภายใน 3-5 วัน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม การเพิ่มปริมาณของแหนแดงสามารถทำได้โดยขังน้ำในนาให้ลึกประมาณ 5-10 เซนติเมตร ใส่แม่พันธ์ุแหนแดงประมาณ 100 กรัมต่อตารางเมตร เมื่อแหนแดงเติบโตเต็มทีจะได้น้ำหนักสด 2 กิโลกรัมต่อตารางเมตร จากนั้นจึงนำลงในพื้นที่ขนาดใหย่ขึ้นเพื่อเพิ่มปริมาณตามที่ต้องการ

                       แหนแดง เปรียบเสมือนโรงงานผลิตปุ๋ยไนโตรเจนทางชีวภาพ โดยผ่านกระบวนการตรึงไนโตรเจนจากอากาศของสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิิน (Cyanobacteria) ที่อาศัยอยู๋ในโพรงใบของแหนแดง 

                    แหนแดง เป็นเฟิร์นขนาดเล็ก พบอยู่ในบริเวณที่มีน้ำนิ่ง เช่น บ่อ หรือคูน้ำ แหนแดงพันธ์ุของกรมวิชาการเกษตรที่แนะนำให้แก่เกษตรกรนั้นให้ผลผลิตสูงกว่าพันธ์ุพื้นเมืองถึง 10 เท่า เมื่อแหนแดงเจริญเติบโตเต็มที่บนผิวน้ำในข้าว 1 ไร่จะให้ผลผลิตสดถึง 3 ตัน (150 กิโลกรัมแห้ง) ซึ่งเป็นปริมาณไนโตรเจนได้ประมาณ 6.0-7.5 กิโลกรัมในการใช้แหนแดงเป็นปุ๋ยในนาข้าว